Steeds meer mensen kampen met burn-out verschijnselen. Ook zien we steeds vaker mensen die twee, drie of zelfs vier keer een burn-out meemaken. Dat komt omdat een burn-out niet vraagt om herstel, maar om verandering.
Ze is begin dertig, moeder, partner en werkzaam bij een groot bedrijf: “Ik word echt helemaal knetter moe van mijzelf. Ben sinds vorige week weer drie van de vier dagen aan het werk. Vandaag twee dagen voorbij en ik ben gesloopt. Gisteren werd ik door de bedrijfsarts gebeld: als ik met 6 weken nog niet volledig inzetbaar ben, dan moet ik weer op het spreekuur komen. Ik voel steeds weer die onderliggende druk. Als ik een hele goede dag heb gehad, bekoop ik het later weer ergens anders mee. Vanmorgen vloog het me zomaar opeens aan in de supermarkt. Een gevoel van paniek en geen idee waarom. Ik weet op dit moment niet wat nou echt goed voor mij is en ik durf geen beslissingen te nemen. Volledig ziek melden en even niks of doorgaan…; het voelt allemaal enorm tegenstrijdig. Juist omdat ik mijn werk ook heel leuk vind en ik er energie van krijg…”
Burn-out
We hebben het de naam burn-out gegeven. Opgebrand. In de aanloop daar naartoe negeren we maar al te vaak diverse signalen en gaan we door op de ingeslagen weg, in de hoop dat er weer betere tijden aanbreken. En dat is ook zo; het gevoel verdwijnt, er worden weer kleine of grotere successen geboekt op het werk, wat je sterkt in de overtuiging dat doorzetten en volhouden de beste optie is.
En zo heb je het ook geleerd. Als het even tegen zit heb je het gaspedaal in te drukken en als je maar goed genoeg je best doet dan word je daar vroeg of laat voor beloond. Je bent verworden tot een machine, geprogrammeerd om te presteren. En om je aan de gang te houden bestaat de brandstof uit succesmomenten die altijd in de toekomst liggen: de bijschrijving op je bankrekening, de geplande vakantie, het vervullen van je verlangens, ooit, een keer, als…dan.
Gevangen door je eigen gedachten
Je denkt dat je vrij bent, maar de realiteit is dat je dagelijks staat aan de loopband van de 21e eeuw. En ergens weet, en voel je vooral, dat er iets niet klopt. Het bijzondere is: je bént ook vrij, maar je bent gevangen genomen door je eigen gedachten. De aangeleerde overtuigingen, patronen en verantwoordelijkheden zijn van jongs af aan in je systeem gestampt en vervolgens klakkeloos voor waar aangenomen.
Hoe kon je ook anders? Jij wist niet beter en jouw opvoeders en leraren waren degenen die zich konden redden in deze wereld, dus die zouden het toch wel weten? Je vervolgt je pad en de momenten van moeheid, spanning en frustratie volgen elkaar steeds vaker op. En godzijdank heb je dan een lijf… Dat geduldig en eindeloos loyaal is aan de bezitter ervan. Dat na het gestructureerd negeren van al die kleine signalen dan uiteindelijk de genadeslag uitdeelt: Klaar. Over en uit. Game Over. Ho, stop, tot hier en niet verder.
Vertragen
Het doel van een burn-out is niet om er zo snel mogelijk van te herstellen. Het doel van een burn-out is om je te laten kijken. Je te laten zien wat er veranderd mag worden in jouw leven. Waar heb je bij te sturen? En daarvoor heb je te vertragen, stil te staan. Zodat je daadwerkelijk kan zien, horen en voelen.
Dat gaat niet als je iedere dag in de sneltrein zit, een hoofd vol met gedachten hebt van wat jij allemaal nog moet of hoe het allemaal zou moeten zijn. Je kan niet de bocht nemen op hoge snelheid. Je kan niet zien waar je daadwerkelijk bent, omdat het moment alweer gepasseerd is. Ook kan je niet horen wat er echt gezegd wil worden omdat er teveel ruis is.
Verbindingen
Dus word je door je lijf tot stilstand gebracht. Zodat je de mógelijkheid krijgt om te kijken en te onderzoeken. Tegelijkertijd heb je de vrijheid om er wel of niet naar te luisteren. Je kop is gericht op overleven en onzekerheid is potentieel bedreigend. Doemscenario’s worden ingezet om de verbindingen kosten wat het kost te behouden. Verbindingen met personen, maar ook in materiële zin: de verbinding met de plek waar je woont, het werk dat je doet, de auto die je rijdt, je plek op de maatschappelijke ladder… Simpelweg omdat die verbindingen vertrouwd zijn en dus een gevoel van veiligheid geven. Een illusie van veiligheid wel te verstaan. Je hóeft dit niet patroon niet persé te veranderen. Het is al waardevol wanneer je ziet dat het gewoon zo werkt.
Het doorsnijden van deze verbindingen is pijnlijk en dus bedreigend. Dat deel dat in paniek raakt heeft tijd nodig om zich te realiseren dat het niet langer afhankelijk is van de omgeving, maar dat het daadwerkelijk mag vertrouwen op een dieper weten. Dat het niet langer gaat over het persé moeten maken van de juiste keuze, maar dat het veel waardevoller is om je bij belangrijke beslissingen af te vragen welke prijs je wilt betalen.
Welke prijs wil je betalen?
Nog steeds is het gaaf wanneer je goede prestaties neerzet en mooie resultaten behaalt. Totdat je dat nodig gaat hebben om je goed te voelen. Dan heb jij geen leiderschap meer over het behalen van je resultaten, maar hebben de resultaten leiding gekregen over jou. Dan lijkt het alsof je de touwtjes nog in handen hebt, en dat is ook zo, maar er wordt aan de verkeerde kant aan getrokken. En daar betaal je een prijs voor.
Ga je voor de verbinding met de buitenwereld, hun erkenning en waardering en is de prijs die je betaalt dat je de verbinding met jezelf verliest? Of ga je voor de verbinding met jezelf en is de prijs die je dan betaalt dat er mogelijk andere (vaak schadelijke) verbindingen doorsneden gaan worden? Welke prijs wil je uiteindelijk betalen?
Verandering in plaats van herstel
Je werkgever en met een beetje pech ook je bedrijfsarts zijn onderdeel van dit systeem en willen het liefst dat je er zo snel mogelijk weer onderdeel van uit maakt. Toegedekt onder de wellicht goed bedoelde deken van herstel krijg je een bepaalde tijd en begeleiding om aan jezelf te werken en je energie weer op te bouwen. Waarbij het succes maar al te vaak wordt afgemeten aan hoe snel de machine weer gefixed is.
Een burn-out gaat niet over “herstel”. Het gaat erover dat je lijf je laat weten dat er iets niet klopt; dat je op een verkeerd pad zit. Wat heeft jouw lijf jou te vertellen? Wat mag jij veranderen in jouw leven zodat het weer goed en kloppend voelt voor jou?
Daarvoor heb je te vertragen, stil te staan en te luisteren om vervolgens bij te kunnen sturen. En dat proces krijgt de tijd die het nodig heeft. Waarbij je hoofd weer een waardevolle bondgenoot van je lijf mag worden. Niet gebaseerd op angst, maar gebaseerd op een fundament van vertrouwen en verlangen. Zodat je weer daadwerkelijk kunt gaan doen waarvoor je in essentie bedoeld bent en je op die manier jouw waarde toe kunt voegen aan de wereld om jou heen.
Tweedaagse training over burn-out
Een burn-out voorkomen of ervan herstellen kun je alleen als je begrijpt hoe die burn-out ontstaat en hoe jouw lichaam erop reageert. Tijdens de tweedaagse burn-out training leer je wat voor processen er in je lichaam plaatsvinden bij een burn-out. Welke signalen moet je herkennen? Wat zijn de risicofactoren, en welke rol speelt voeding, omgeving en activiteit? Waarom is de ene persoon gevoeliger voor een burn-out dan de ander? Welke rol speelt ons stress-systeem? Alleen als je begrijpt hoe een burn-out werkt, kun je de juiste stappen nemen om te herstellen.
De tweedaagse Brain Balance Boost Burn-out gaat plaatsvinden op 1 en 2 april 2023 en wordt gegeven door Charlotte Labee & Erik Schut. Klik hier voor meer informatie!
