Conserveermiddelen, we horen het woord vaak voorbijkomen, maar wat is het eigenlijk? En waarom zit het in mijn producten?
Waarom conserveermiddelen?
Conserveermiddelen worden – zoals de naam al zegt – aan een product toegevoegd om het te conserveren (langer houdbaar te maken). Doen we dit niet, dan is een product maar kort houdbaar. Een voorbeeld hiervan is als je zelf een masker maakt van avocado en honing. Dit kan je misschien 2 dagen in de koelkast bewaren, maar daarna is het niet meer bruikbaar. Alle producten die in jouw badkamer staan hebben dus een conserveermiddel nodig om daar een aantal maanden te kunnen staan zonder te bederven.
Conserveermiddelen in haarproducten
Haarproducten bijvoorbeeld zijn een potentiële broedplaats voor bacteriën, zonder het gebruik van conserveermiddelen. Deze producten bevatten namelijk relatief veel water en hebben een PH-waarde en temperatuur waar bacteriën dol op zijn. Als je geen conserveermiddel gebruikt en er bacteriën in je product komen kan zo’n product zorgen voor irritatie of een infectie. We hebben een conserveermiddel dus nodig om een product veilig te houden.
Parabenen
Maar ook al zijn conserveermiddelen essentieel, ze zijn niet allemaal even veilig. Parabenen zijn hier een goed voorbeeld van. Parabenen worden veel gebruikt in cosmetica (en andere producten) omdat ze erg goede conserveermiddelen zijn (en een product dus lang houdbaar maken) en weinig kosten. Het probleem is alleen dat deze parabenen schadelijk kunnen zijn voor je gezondheid en brein als je er te veel van binnen krijgt. Tijdens een onderzoek naar parabenen en de mogelijkheid om in je lichaam te komen en te blijven is aangetoond dat er verschillende parabenen in het borstweefsel van vrouwen is gevonden (2) en deze stoffen willen we in ons lichaam vermijden. Waarom? Parabenen worden er van verdacht hormoon verstorend te zijn, omdat ze kunnen binden aan de oestrogeen receptoren in ons lichaam (1) en daarom dus een effect hebben op onze hormoonhuishouding. Te veel oestrogeen kan leiden tot een toename van de deling van borstcellen en de groei van tumoren, waardoor parabenen in verband worden gebracht met borstkanker en voortplantingsproblemen (1).
Je vraagt je nu misschien af; maar als dit schadelijke stoffen zijn, waarom mag het dan in mijn cosmetica zitten? Parabenen zijn goedgekeurd in een laag gehalte in cosmetica, omdat ze in principe veilig te gebruiken zijn. Ik moet daarom ook echt vermelden dat als je enkele producten gebruikt waar parabenen in zitten, dit niet direct een risico vormt voor je gezondheid (1). Het probleem is alleen dat we tegenwoordig heel veel cosmetische producten gebruiken. Denk maar eens aan wat jij allemaal gebruikt van de ochtend tot de avond: shampoo, conditioner, droogshampoo, haarlak, deodorant, dagcrème, nachtcrème, serum, nagellak, tandpasta, make-up, en zo kan ik nog wel even doorgaan… Het gehalte parabenen loopt in dit geval wél op.
Welke gezondere opties zijn er dan?
We hebben dus conserveermiddelen nodig en willen parabenen vermijden. Gelukkig zijn er andere en gezondere opties en kun je parabenen (zo veel mogelijk) vervangen, maar hoe?
- De beste oplossing is natuurlijk door te zoeken naar producten met minder of geen parabenen. Ik zeg nu niet dat je al je favoriete producten moet weggooien, maar probeer langzaam de producten met parabenen te vervangen voor een gezondere optie. Ja, ik heb ook nog een paar producten in de badkamer staan die parabenen bevatten – ik ben ook maar een mens… Al smeer ik ze met steeds meer tegenzin op.
- Kijk eens tussen de ingrediënten op je product; je kan parabenen herkennen aan namen als methylparaben, ethylparaben of andere namen die eindigen op het woord paraben (1). Volgens het RIVM zijn parabenen ook te herkennen aan de E-nummers E214-E219 (3).
- Vermijd producten uit potjes. Doordat het product direct in contact komt met zuurstof als je het potje opendoet en je er vaak met je handen doorheen gaat moeten hier veel conserveermiddelen in zitten. Check altijd even de ingrediënten in dit geval. Ik kom hier overigens gelijk op een goede skin care tip; als je een product gebruikt met bijvoorbeeld een pipet, zorg er dan altijd voor dat deze je huid niet raakt. Je voorkomt in dat geval dat er bacteriën van je huid in je product komen en je product bederven.
- Kijk hoe lang jouw product houdbaar is. Er staat vaak een plaatje van een open potje op de achterkant van je product met bijvoorbeeld 3M (3 maanden) erin. De producten die ik gebruik zijn in principe niet langer dan 12 maanden houdbaar en bevatten, over het algemeen, minder schadelijke conserveermiddelen.
Certificeringen en land van herkomst
Certificeren en het land waar een product wordt gemaakt kunnen ook veel zeggen over het product zelf en de hoeveelheid conserveermiddelen:
- Kijk naar producten die uit de EU komen en het liefste uit Denemarken. Zij lopen namelijk voor in het verbieden van ingrediënten in cosmetische producten, zeker in vergelijking tot bijvoorbeeld Amerika of China.
- Kijk naar certificeringen van producten. Een certificaat zegt namelijk veel over de kwaliteit van een product. Let er wel op dat er echt een certificaat op een product staat. Dat is een beoordeling van een onafhankelijke partij. Er wordt namelijk ook vaak gebruik gemaakt van afbeeldingen die alleen maar een vermelding van iets zijn. Dit kan soms verwarrend zijn.
- Ik weet natuurlijk veel van de merken NATULIQUE en LYKKEGAARD en weet dat al deze producten parabenen vrij zijn en wettelijke certificeringen hebben. Hier is gebruik gemaakt van natuurlijke conserveermiddelen zoals rozemarijnblad extract en verschillende zouten. Het kan dus echt gezonder en beter én met fantastische resultaten!
Bronvermelding
- Matwiejczuk N, Galicka A, Brzóska MM. Review of the safety of application of cosmetic products containing parabens. Journal of Applied Toxicology. 2020 Jan;40(1):176-210.
- Darbre PD, Aljarrah A, Miller WR, Coldham NG, Sauer MJ, Pope GS. Concentrations of parabens in human breast tumours. Journal of Applied Toxicology: An International Journal. 2004 Jan;24(1):5-13.
- https://www.rivm.nl/hormoonverstorende-stoffen/nieuwe-pagina
