Als je op zoek bent naar een gespreksonderwerp, breng dan het onderwerp ‘snoozen’ eens op tafel. Iedereen heeft er ervaring mee of heeft er een mening over. De een zweert bij zich nog een keer omdraaien, de ander zegt dat snoozen slecht voor je is. Maar wat is nou waar? Slaapexpert Alies Coster legt het uit.
Je kent het wel. Het is een doordeweekse ochtend, de wekker gaat. Je zou eigenlijk op moeten staan, maar de verleiding om je nog een keer om te draaien is te groot. 20 minuten later móét je er wel uit en sta je -iets minder moe dan net- op. Je drinkt nog snel een kop koffie, je maakt je klaar voor de dag en voor je het weet is deze al begonnen.
Wat is snoozen?
Als we in slaap vallen maken we een stofje aan dat ons kalmeert en een geluksgevoel afgeeft. Dit is het hormoon serotonine. Elke keer wanneer we indutten ervaren we de directe beloning van dit hormoon. Daarom vinden we het zo lekker om, als de wekker gaat, nog één keer te snoozen. Of twee, of drie. En dat maakt het ook zo lastig om ermee te stoppen. Want dit is ook meteen de reden waarom snoozen verslavend werkt.
Voordelen van snoozen
Het voordeel van snoozen is dus dat het fijn en comfortabel voelt, maar wat doet het met je lichaam als je je nog een keer omdraait? In de tijd dat je snoozt, is je slaapkwaliteit niet goed genoeg om bij te dragen aan herstel van je lichaam en brein. Dat komt omdat je slaap telkens onderbroken wordt. Elke keer als je wordt opgeschrikt door de snooze-wekker, ervaar je daarbij een vorm van slaapinertie. Dat is een vervelend, vermoeid gevoel wanneer je wekker gaat en ontstaat wanneer je niet genoeg geslapen hebt. Als je de wekker eerder zet om te kunnen snoozen, dan ‘verspil’ je als het ware diepe slaap en word je dus eerder vermoeid wakker. Zonde van je tijd, als je het zo bekijkt.
Door te snoozen verbruik je wilskracht
Zet je de wekker wat later en sta je direct op, dan doe je jezelf-naast de al extra verkregen diepe slaap– nog meer plezier. Je begint de dag met een gevoel van wilskracht, vastberadenheid en trots en dit gevoel neem je gedurende de hele dag mee. Dut je nog even in nadat je wekker afgaat, dan is de kans op uitstelgedrag die dag groter.
Tips om niet meer te snoozen
Ben je eenmaal gewend aan de voordelen van direct opstaan, dan wil je nooit meer anders. Maar in het begin is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Je systeem is verslaafd aan het geluksgevoel dat je krijgt wanneer je je nog even omdraait. Opstaan is makkelijker wanneer je voldoende geslapen hebt. Een eerste en de meest simpele tip is dus om ’s avonds al eerder te gaan slapen of om aandacht te besteden aan een kwalitatief goede nachtrust. Daarnaast kan je het jezelf makkelijker maken om eerder op te staan door je lunch en/of kleding in de avond al klaar te leggen. Dit verlaagt de drempel om ‘s ochtends uit bed te stappen.
Een laatste tip is om er een automatisme van te maken om na de wekker direct de gordijnen open te doen of het licht te maken in je kamer (een wake-up light helpt hier bijvoorbeeld ook bij). Ook dit kan even doorbikkelen zijn, maar je doet jezelf hiermee een plezier omdat (dag)licht namelijk een seintje aan je hersenen afgeeft dat het tijd is om op te staan en energie aan te maken. Dit maakt de verleiding om je ogen nog een keer te sluiten een stuk minder groot. Wil je je toch nog een keer omdraaien in bed, doe dat dan met de gordijnen (en je ogen) open.
Eigenlijk zou je je lichaam in de ochtend zelf wakker moeten laten worden. Zonder wekker of alarmklok. Zo heeft de natuur het bedoeld en zo weet je dat je voldoende geslapen hebt. Zet je toch een wekker, zorg dan dat je direct opstaat en daglicht ziet. Zo begin je de dag met energie, wilskracht en vastberadenheid dat je de hele dag door meeneemt. Wil je je toch nog een keer omdraaien in bed, doe dat dan op een dag in het weekend of zorg ervoor dat je niet weer in slaap valt in het donker.
