Let’s talk about koe and me. Nou laten we dan maar starten met mezelf. Jarenlang heb ik minimaal 1,5 liter melk per dag gedronken, bij een pittige voetbaltraining op de donderdag werd deze quota zelfs regelmatig verdubbeld. En lekker dat ik het vond (vind).
Als tiener ben je vaak nog niet bewust bezig met een gezonde lifestyle en welke voeding goed voor je is of niet.
Er is de laatste jaren zoveel geschreven over melk, waarheden, onwaarheden, proza’s, vernietigende verhalen. Door alle informatie en opinies zie je haast door de bomen het bos niet meer. Graag wil ik je meenemen naar de oorsprong van melk en waar het uit bestaat.
Wanneer zijn wij melk gaan drinken?
Al ruim 10.000 jaar geleden zijn de veehouders en boeren gestart met het houden van koeien. Waar jagen en verzamelen altijd de standaard was, maakte landbouw zijn opmars als nieuwe stroom van voedingsmogelijkheden.
Waaruit bestaat melk?
Melk is een bron van vele voedingstoffen, waaronder verschillende vitamines en calcium. Een glas (150 ml) melk bevat:
- 5,1 gram eiwit
- 183 mg calcium (23% van de ADH)
- 153 mg fosfor (22% van de ADH)
- 243 mg kalium (12% van de ADH)
- 0,27 mg vitamine B2 (19% van de ADH)
- 0,68 mcg vitamine B12 (27% van de ADH)
Van de eiwitten in koeienmelk is 80% caseïne en 20% wei. Bij moedermelk van de mens is dit 60% wei en 40% caseïne. In koemelk zit 300% meer caseïne dan in moedermelk van de mens. Caseïne is een slijmvormend middel, en wordt dan ook gebruikt om 1 van de sterkste lijmen te maken die er bestaat: caseïnelijm. De wei bevat stoffen die belangrijk zijn voor je immuunsysteem, de caseïne dient om calcium en fosfaat opgenomen te krijgen in je darmen. Wel is wederom hier ook weer de juiste verhouding belangrijk, die van de mens en koe komen simpelweg niet overeen.
Naast dat er veel goede voedingsstoffen in koeienmelk zitten, zitten er groeihormonen in koeienmelk. Deze hormonen komen overigens wel van de moederkoe, in Europa is het verboden om de koeien extra groeihormonen toe te dienen in tegenstelling tot bijvoorbeeld de VS. Tot slot zit er lactose (melksuiker) in melk, lactose is essentieel voor de groei en ontwikkeling van een babykoe.
Calcium
“Drink melk, dat is goed voor je botten”, het klopt inderdaad dat er in melk veel calcium zit. Naast calcium zit er fosfor in koeienmelk. De ideale verhouding voor ons lichaam van calcium en fosfor is 2 staat tot 1, in koeienmelk zit ongeveer evenveel calcium als fosfor. Je kan je dus voorstellen dat bij te veel melk drinken deze verhouding onder druk komt te staan. Bij een scheve balans hierin worden de stoffen onderling niet goed opgenomen, maar bijvoorbeeld ook andere mineralen zoals ijzer, koper en zink worden door een overschot aan fosfor slecht opgenomen in het lichaam, terwijl deze enorm belangrijk zijn voor een lichaam in evenwicht. In extreme vormen van te veel fosfor kan er zelfs botontkalking optreden, dit gaat vaak gepaard met slecht functionerende nieren.
Andere bronnen om voldoende calcium, zonder een overmatig fosforgehalte, binnen te krijgen zijn:
- Peulvruchten
- Noten
- Zaden
- Verschillende groentes
Alternatieven voor koeienmelk
Inmiddels zijn er voldoende alternatieven op de markt mocht je inderdaad geen koemelk meer willen drinken:
- Notenmelk
- Havermelk
- Kokosmelk
- Rijstmelk
Hierbij is het wel van belang om te kijken naar toegevoegde suikers in deze producten. En of er calcium en vitamines zijn toegevoegd.
Let’s talk about melk
Het sleutelwoord in dit geheel, zoals bij zoveel soorten voeding, is balans. Zodra je balans hebt in de verschillende voedingsstoffen die binnenkomen, waarbij de inname van groentes van essentieel belang is, zal je echt niet doodgaan van een beker melk op z’n tijd. Maar puntje bij paaltje draagt het niet bij aan een optimaal voedingspatroon. Laat de melkproducten bijvoorbeeld eens 30 dagen staan en kijk wat het doet voor jouw lichaam.
